ISO14001 : การควบคุมการปฏิบัติการ

• | พิมพ์ |
•  อีเมล

รายละเอียด

ฮิต: 31569

4.4.6 การควบคุมการปฏิบัติการ

นิยามการควบคุมการปฏิบัติการ

การควบคุมปฏิบัติการรวมไปถึงการประเมินการปฏิบัติการซึ่งสอดคล้องกับปัญหา สิ่งแวดล้อมในระบบการจัดการสิ่งแวดล้อมขององค์กร และต้องแน่ใจว่าปัญหาสิ่งแวดล้อมได้ถูกควบคุมหรือลดผลกระทบจากปัญหานั้นๆ เพื่อที่จะได้รับและคงไว้ซึ่งนโยบายสิ่งแวดล้อม วัตถุประสงค์และเป้าหมาย

ในส่วนนี้ของระบบการจัดการสิ่งแวดล้อมจะเป็นแนวทางในการปฏิบัติการโดย ละเอียดในแต่ละวันหรือตามระยะเวลาที่กำหนด การปฏิบัตินี้ต้องการเอกสารในการควบคุมสถานการณ์ของปัญหา ซึ่งถ้ากิจกรรมดังกล่าวไปมีเอกสารสำหรับการปฏิบัติงานอาจนำไปสู่ความบกพร่อง ของนโยบายสิ่งแวดล้อม วัตถุประสงค์และเป้าหมาย

การควบคุมการปฏิบัติการเป็นวิธีการต่างๆที่องค์กรใช้ในการป้องกันภาวะมลพิษจากการปฏิบัติงาน การควบคุมนั้นสามารถทำได้โดย :

• การใช้เครื่องมือเครื่องจักร เช่น เครื่องดักจับก๊าซ ตัวกรอง เครื่องทำการตกตะกอน ถังทำใส ส่วนการบำบัดแบบชีวภาพและเคมีเพื่อกำจัดหรือลดระดับการปล่อยก๊าซเสียหรือของ เสีย
• การมีการเตือนและการปิดวาล์วที่ถูกควบคุมโดยผลการวัดจากเครื่องมือวัด อัตโนมัติ เช่น ค่าความเป็นกรดด่าง ค่าการนำไฟฟ้าเฉพาะ อุณหภูมิ ความทึบแสง ความเข้มข้นของก๊าซ ระดับของเหลวในถัง
• การมีแผนงานการป้องกันดูแลรักษาเครื่องจักรเป็นประจำที่จัดทำขึ้นเพื่อไม่ ให้เกิดปัญหาที่อาจมีผลกระทบสิ่งแวดล้อมก่อนที่เหตุการณ์นั้นจะเกิดขึ้น
• การมี ขั้นตอนการปฏิบัติงานเป็นเอกสารหรือด้วยวาจา

ข้อกำหนด ISO14001 ระบุว่า

4.4.6 การควบคุมการปฏิบัติการ
องค์กรต้องระบุและวางแผน สำหรับการปฏิบัติงานต่าง ๆ ที่ซึ่งเกี่ยวข้องกับประเด็นสิ่งแวดล้อมที่มีนัยสำคัญที่ถูกระบุไว้ ให้สอดคล้องกับนโยบายสิ่งแวดล้อม วัตถุประสงค์และเป้าหมาย เพื่อที่จะทำให้มั่นใจว่าการปฏิบัติงานเหล่านั้นได้ถูกดำเนินการภายใต้สภาวะ ที่ได้รับการกำหนด โดยองค์กรต้อง
a) จัดทำ นำไปปฏิบัติ และคงรักษาไว้ซึ่งเอกสารขั้นตอนปฏิบัติงาน สำหรับการควบคุมสถานการณ์ต่าง ๆ ที่ซึ่งถ้ามีความบกพร่องในการปฏิบัติเกิดขึ้นจะทำให้เกิดความเบี่ยงเบนไป จากนโยบายสิ่งแวดล้อม วัตถุประสงค์และเป้าหมาย
b) กำหนดเกณฑ์ในการปฏิบัติงานในขั้นตอนปฏิบัติที่จัดทำขึ้น
c) จัดทำ นำไปใช้ และคงรักษาไว้ซึ่งขั้นตอนปฏิบัติที่เกี่ยวข้องกับประเด็นสิ่งแวดล้อมที่มี นัยสำคัญที่ถูกระบุไว้ ของสินค้าและบริการซึ่งถูกนำมาใช้โดยองค์กร และดำเนินการสื่อสารขั้นตอนปฏิบัติและข้อกำหนดต่างๆไปสู่ผู้ส่งมอบและผู้รับ เหมาจ้างช่วง

คนจำนวนมากและแม้แต่องค์กรที่นำระบบการจัดการสิ่งแวดล้อมไปใช้คิดว่า ข้อกำหนด ISO 14001 ข้อ 4.4.6 นั้นเกี่ยวข้องกับการจัดทำกระดาษเอกสารขั้นตอนการปฏิบัติงาน ในความเป็นจริงแล้วกลับตรงกันข้าม ข้อ กำหนดข้อนี้เกี่ยวข้องกับการติดตั้งเครื่องจักรควบคุมมลพิษที่มีประสิทธิผล และ การปฏิบัติงานตามขั้นตอนที่เขียนไว้ในเอกสารอย่างเหมาะสม ซึ่งท้ายสุดเราอาจทำการควบคุมการปฏิบัติงานโดยดูจากผลของกิจกรรมนั้นๆซึ่ง เราสามารถควบคุมโดยมีการตรวจสอบตรวจวัดที่เหมาะสมก็ได้
ตามมาตรฐานกำหนดว่าเอกสารขั้นตอนการปฏิบัติงานจำเป็นต้องใช้เฉพาะเมื่ออาจ เกิดปัญหาภาวะมลพิษได้หากขาดเอกสารขั้นตอนการปฏิบัติงาน หรือกล่าวได้ว่าถ้าหากการปฏิบัติงานดำเนินไปอย่างราบรื่นดีอยู่แล้วก็ไม่จำ เป็นต้องใช้เอกสารขั้นตอนการปฏิบัติงาน

ข้อกำหนดมาตรฐาน ISO 14001 ข้อนี้กล่าวถึงความจำเป็นของการระบุกิจกรรมและการปฏิบัติงานที่ก่อให้เกิด ประเด็นปัญหาสิ่งแวดล้อมที่สำคัญ ซึ่งต้องมีการควบคุมในเรื่อง(ก) การป้องกันภาวะมลพิษ (ข) การปฏิบัติตามกฎหมายและข้อกำหนดอื่นๆ (ค) การปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง และ (ง) การบรรลุวัตถุประสงค์และเป้าหมาย

การควบคุมอาจอยู่ในรูปของ:
• การใช้เครื่องจักรหรือเครื่องมือทางอิเล็กทรอนิกส์สำหรับการลดการปล่อยของเสีย
• การมีแผนงานการป้องกันดูแลรักษาเครื่องจักรเป็นประจำเพื่อลดการสึกกร่อนและความเสียหายของเครื่องจักร
• กระบวนการในการติดตามตรวจสอบและสังเกตผลการปฏิบัติงานของเครื่องจักรและระดับของมลพิษ

บทบาทสำคัญของการป้องกันดูแลรักษาเครื่องจักร

การป้องกันดูแลรักษาเครื่องจักรเป็นสิ่งที่มักถูกมองข้ามมากที่สุดอย่าง หนึ่งในระบบการจัดการสิ่งแวดล้อมโดยเฉพาะอย่างยิ่งในประเทศกำลังพัฒนา หากองค์กรลงทุนมากขึ้นในเรื่องการซ่อมบำรุงเป็นประจำเพื่อยับยั้งปัญหาก่อน ที่ปัญหาจะเกิดขึ้นก็จะสามารถประหยัดเวลา ความพยายามและเงินได้มาก ทั้งนี้จะสามารถหลีกเลี่ยงการสูญเสียวัสดุ สารเคมี เชื้อเพลิง ผลิตภัณฑ์ เวลา และเงินได้จากเหตุการณ์ต่างๆเหล่านี้ :
• การรั่วไหลของข้อต่อ วาล์ว ปั๊ม ท่อและถัง
• การขัดข้องของเครื่องจักร ปั๊มและเครื่องมือควบคุมมลพิษ
• การอุดตันของปั๊ม วาล์ว ท่อและเครื่องจักรอื่นๆ
• เครื่องมือวัดอ่านได้ไม่ถูกต้องเนื่องจากขาดการสอบเทียบมาตรฐาน
• การระเบิด ท่อแตก ถังแตก ไฟไหม้

บทสรุปเกี่ยวกับเอกสารขั้นตอนการปฏิบัติงาน

เอกสารขั้นตอนการปฏิบัติงานต้องมีการแจกจ่าย เพื่อใช้ควบคุมการปฏิบัติการ นอกจากประเด็นที่ว่าถ้าหากไม่มีเอกสารขั้นตอนการปฏิบัติงานอาจจะทำให้การ ปฏิบัติงานคลาดเคลื่อน ไปจากนโยบายสิ่งแวดล้อม วัตถุประสงค์และเป้าหมาย (กล่าวคือมีความเสี่ยงที่จะเกิดภาวะมลพิษ)แล้ว ขั้นตอนการปฏิบัติงานควรจัดทำเป็นเอกสารเมื่อกิจกรรมนั้นมีความซับซ้อน ทำไม่สม่ำเสมอ ทำโดยบุคคลและเวลาต่างๆกัน หรือมีความไวต่อตัวแปรการปฏิบัติการที่หลากหลาย เอกสารขั้นตอนการปฏิบัติงานจะช่วยให้เกิดความคงเส้นคงวา มีการกำหนดเป้าหมาย ข้อจำกัด และสภาพการปฏิบัติงานที่ชัดเจน และเกิดความระมัดระวังซึ่งจะเป็นประโยชน์เมื่อมีการฝึกอบรมพนักงานใหม่

ขั้นตอนการปฏิบัติงานเป็นกิจกรรมที่ดำเนินการ สอดคล้องกับวิธีการปฏิบัติที่กำหนด โดยระบุผู้มีอำนาจและความรับผิดชอบ ทรัพยากรที่จำเป็นต้องใช้ กำหนดแล้วเสร็จ และลำดับของงานเพื่อทำให้กิจกรรมเสร็จสิ้น ขั้นตอนการปฏิบัติการจัดเป็นเอกสารในระดับ 3 (ขั้นตอนการปฏิบัติงานมาตรฐาน) และระดับ 4 (คู่มือการปฏิบัติงาน)

หน้าที่ต่างๆในองค์กรที่มักมีการจัดทำเอกสารขั้นตอนการปฏิบัติงานในระบบการ จัดการสิ่งแวดล้อมถึงแม้ว่าบางหน้าที่อาจมีความเกี่ยวข้องกับสิ่งแวดล้อมไม่ ชัดเจนนักแต่จริงๆแล้วทุกหน้าที่มีบทบาทในระบบการจัดการสิ่งแวดล้อมที่มีการ วางแผนอย่างดี

• การผลิต
• การซ่อมบำรุง
• การจัดซื้อวัตถุดิบ
• การขนส่งวัตถุดิบและการขนส่งสินค้า
• การจัดการและการจัดเก็บวัตถุดิบและผลิตภัณฑ์
• การจัดซื้อ การจัดส่ง การรับสินค้า
• การจัดการของผู้จัดหาวัสดุอุปกรณ์และผู้รับเหมา
• การบำบัดกากของเสีย การปล่อยของเสีย การรีไซเคิล การนำกลับมาใช้ใหม่
• การปฏิบัติการในห้องทดลอง(เช่น การเก็บตัวอย่าง การวิเคราะห์ การสอบเทียบมาตรฐาน การทำความสะอาด)
• การเปิดและปิดเครื่องจักร อุปกรณ์หรือกระบวนการ
• การวิจัย พัฒนา ออกแบบ วิศวกรรม การก่อสร้าง
• การเลิกใช้เครื่องจักรอุปกรณ์

การจัดทำเอกสารขั้นตอนการปฏิบัติงาน-ใครและอย่างไร

การวิเคราะห์การปฏิบัติการเป็นเครื่องมือที่มี ประโยชน์ในการแบ่งกิจกรรมออกเป็นงานย่อยๆ บุคคลที่ทำงานนี้ได้ดีที่สุดคือคนที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติงานนั้นๆทุกวัน เลือกพนักงานที่ปฏิบัติงานได้โดดเด่นของหน่วยงานแล้วใช้ความรู้และ ประสบการณ์จากพวกเขา ผู้จัดการและหัวหน้างานควรมีส่วนเกี่ยวข้องด้วยแต่ไม่ควรมีบทบาทเหนือผู้ อื่นในการวิเคราะห์ เมื่อได้ทำการแบ่งย่อยกิจกรรมออกเป็นงานที่ง่ายที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ แล้ว ให้เขียนเรียงเป็นลำดับขั้นตอน ก็จะได้เอกสารขั้นตอนการปฏิบัติงาน รูปแบบของเอกสารได้กล่าวไปแล้วในบทที่เกี่ยวกับการควบคุมเอกสาร

ข้อควรระวัง ขั้นตอนการปฏิบัติงาน (ไม่ว่าจะเป็นเอกสารหรือไม่ก็ตาม) เป็นสิ่งที่ได้ปฏิบัติจริง ถ้าหากในการปฏิบัติจริงแตกต่างจากที่เขียนไว้ในเอกสารจะทำให้เอกสารฉบับนั้น กลายเป็นเพียงทฤษฎีเท่านั้น

ความรับผิดชอบของผู้จัดหาวัสดุอุปกรณ์และผู้รับเหมา

องค์กรจะต้องรับผิดชอบต่อผลกระทบสิ่งแวดล้อม ที่เกิดจากผู้รับเหมาและผู้จัดหาวัสดุอุปกรณ์ ดังนั้นจึงเป็นหน้าที่ขององค์กรที่จะต้องทำให้มั่นใจว่าผู้จัดหาวัสดุ อุปกรณ์และผู้รับเหมาทุกรายมีความตระหนักในข้อกำหนดของระบบการจัดการสิ่งแวด ล้อมและปฏิบัติตามข้อกำหนดที่เกี่ยวข้อง นี่คือเหตุผลว่าทำไมต้องมีการจัดแผนงานการฝึกอบรมความตระหนักด้านสิ่งแวด ล้อมให้กับบุคคลที่ปฏิบัติงานชั่วคราวในพื้นที่ขององค์กร

สรุปประเด็นสำคัญ

• การควบคุมการปฏิบัติการรวมถึงเครื่องมือควบคุมมลพิษ สัญญาณเตือน การป้องกันดูแลรักษาและขั้นตอนการปฏิบัติการ
• การป้องกันดูแลรักษาเป็นการช่วยการควบคุมการปฏิบัติการและการป้องกันภาวะมลพิษ
• ISO 14001 กำหนดให้จัดทำขั้นตอนการปฏิบัติงานเป็นเอกสารสำหรับงานซึ่งหากไม่มีเอกสารดังกล่าวอาจทำให้เกิดปัญหาสิ่งแวดล้อมได้
• เอกสารขั้นตอนการปฏิบัติงานกำหนดบทบาท ความรับผิดชอบ อำนาจหน้าที่และเกณฑ์การปฏิบัติงาน ซึ่งช่วยให้ผลการดำเนินงานมีความสม่ำเสมอและมีประโยชน์สำหรับการฝึกอบรม
• ขั้นตอนการปฏิบัติงานควรจัดทำเป็นเอกสารก็ต่อเมื่อทำให้เกิดประโยชน์เพิ่มขึ้น
• การวิเคราะห์การปฏิบัติการเป็นเทคนิคที่มีประโยชน์ในการแบ่งกิจกรรมออกเป็นงานส่วนย่อยๆเพื่อจัดทำเอกสารขั้นตอนการปฏิบัติงาน
• ผู้เชี่ยวชาญของแต่ละพื้นที่เป็นแหล่งความรู้ที่ดีที่สุดในการวิเคราะห์การปฏิบัติการ
• เอกสารขั้นตอนการปฏิบัติงานควรมีรูปแบบเดียวกันที่เป็นมาตรฐาน
• ต้องมีการสื่อสารให้ผู้รับเหมาที่ปฏิบัติงานในโรงงานและผู้จัดหาวัสดุ อุปกรณ์ทราบถึงข้อกำหนดที่เกี่ยวข้องในระบบการจัดการสิ่งแวดล้อม